Het starten van een bedrijf is een spannende gebeurtenis. De eerste vraag is natuurlijk hoeveel kapitaal je nodig hebt. Meestal begin je als startende ondernemer met een eenmanszaak. Jij bent je onderneming. Maar eenmaal de zaken een beetje beginnen te draaien, dringt zich meteen de volgende belangrijke vraag op: wanneer overstappen van een eenmanszaak naar een vennootschap?
Er bestaat helaas geen pasklaar antwoord. Als ondernemer moet je immers rekening houden met uiteenlopende factoren bij de keuze van de geschikte ondernemingsvorm. Eerst en vooral zijn er fiscale en juridische argumenten om eventueel over te stappen naar een vennootschap. Daarnaast moet je als ondernemer ook anticiperen op de situatie van het overlaten van je onderneming.
Waarom is een eenmanszaak zo interessant?
Voor beginnende ondernemingen blijft de eenmanszaak het meest voor de hand liggend om de eenvoudige reden dat er weinig formaliteiten zijn. Eenmaal je omzet gevoelig begint toe te nemen, is het doorgaans interessanter om onder een vennootschapsstructuur te werken.
Niet alleen de eenvoud maakt van de eenmanszaak een aantrekkelijke formule om handel te drijven. Als ondernemer kies je best voor deze manier van zakendoen als je:
- nog niet meteen een beeld hebt over je inkomsten
- zonder partners en dus alleen gaat ondernemen
- pas begint met een kleine zaak (indien het toch niets voor jou blijkt of het pakt slecht uit, kan je er ook zo mee stoppen)
- beperkte financiële risico’s moet nemen om je bedrijf te beginnen.
Wanneer overstappen naar een vennootschap?
Fiscale redenen
De inkomsten in een eenmanszaak worden belast volgens de progressieve tarieven van de personenbelasting. Dat betekent dat hoe meer winst je maakt, hoe meer belastingen je moet betalen. In de hoogste schijf loopt de belasting op tot 50 procent. Bovenop je belastbaar resultaat zijn er ook nog de sociale bijdragen.
Met een vast tarief van 25 procent is de vennootschapsbelasting fiscaal gunstiger. Op het loon dat je jezelf uitbetaalt als bedrijfsleider betaal je dan personenbelasting, door de vennootschap in te houden als bedrijfsvoorheffing. De sociale bijdragen worden eveneens berekend op basis van dit loon.
Wanneer je kiest voor een vennootschap moet je als bedrijfsleider op zoek naar andere manieren om geld uit je onderneming te halen. Een te hoog loon wordt ook overeenkomstig belast. Zo’n alternatief kan bijvoorbeeld een dividenduitkering zijn.
Juridische voordelen
Ondernemers met een eenmanszaak zijn altijd persoonlijk aansprakelijk voor hun bedrijf. Dat brengt een loodzware financiële en juridische verantwoordelijkheid met zich. Schuldeisers kunnen dan je persoonlijke bezittingen aanspreken. Bij een eenmanszaak is het overigens altijd zaak om je zo goed mogelijk te laten verzekeren voor je bedrijfs- en/of beroepsaansprakelijkheid.
Het grote voordeel van een vennootschap is dat je privé- en bedrijfsvermogen keurig gescheiden blijft. Ingeval van een juridische of financiële claim kunnen schuldeisers zich, tenzij bij grove nalatigheid of opzet, alleen maar richten tot de vennootschap en het vermogen van die vennootschap. Jouw persoonlijk vermogen blijft buiten schot.
Ook wanneer je samenwerkt met meerdere personen biedt een vennootschap de nodige juridische zekerheid ingeval van geschillen tussen de vennoten onderling.
Overname
Als zelfstandig ondernemer is het belangrijk om ook aan de toekomst te denken. Wat wanneer je wil stoppen of wat ingeval van overlijden? Bij een eenmanszaak betekent dat meteen het einde van je onderneming. Jij bent immers je eigen onderneming. Bij een overname gaat dan werkelijk alles over, zowel de materiële als de immateriële activa, zoals goodwill en cliënteel.
Bij een vennootschap zijn er meer mogelijkheden voor een geleidelijke overgang met stapsgewijze overdracht van aandelen. Je kunt er ook voor kiezen om nog even in je vennootschap te blijven werken met het oog op de continuïteit. Op die manier zie je je geesteskind niet zomaar teloor gaan.
De beslissing om over te stappen van eenmanszaak naar een vennootschap is voor iedere ondernemer verschillend. Als bedrijfsleider moet je dan telkens de voor- en nadelen afwegen van beide vormen voor jouw specifieke situatie.